Ciąża poród u suk
Ciąża
Komórki jajowe suk jeszcze w czasie owulacji znajdują się w trakcie podziału mejotycznego, który kończy się dopiero po upływie 2-3 dni od owulacji. Zapłodnienie i wczesny rozwój zarodków zachodzą w jajowodzie. Od 7 dnia po zapłodnieniu zarodki przedostają się do macicy i rozdzielają się równomiernie w jej obu rogach. Faza zarodkowa trwa do 30 dnia po zapłodnieniu. Po niej następuje faza płodowa, która kończy się z chwilą porodu.
Kontakt pomiędzy zarodkami a błoną śluzową macicy zachodzi od 14 dnia po zapłodnieniu i rozpoczyna powstanie łożyska śródbłonkowo-kosmówkowego. Błona śluzowa macicy ulega zniszczeniu aż do śródbłonka naczyń krwionośnych, tak że zewnętrza warstwa błon płodowych uzyskuje bezpośredni kontakt ze śródbłonkiem naczyń krwionośnych matki. Dzięki temu matczyne przeciwciała mogą już w czasie ciąży przechodzić do płodu. Stanowią one jednak tylko 10% koniecznej puli przeciwciał, dlatego transfer prenatalny nie może zastąpić postnatalnego zaopatrzenia w siarę.
Kontakt pomiędzy płodem a tkankami macicy nie zachodzi na całej powierzchni pęcherza płodowego, a jedynie na obszarze w kształcie pasa, który obejmuje ok. ¼ powierzchni pęcherza. Na krawędzi tego pasa dochodzi do krwawień i tworzenia się krwiaków brzeżnych, które utrzymują się do porodu. W następstwie rozkładu barwnika krwi krwiaki te przyjmują barwę ciemnozieloną, co po oddzieleniu łożysk w czasie porodu powoduje zabarwienie wód płodowych.
Wzrost średnicy pęcherzy płodowych prowadzi po upływie 2 tygodnia ciąży do miejscowego powiększenia rogów macicy, co od 3 tygodnia ciąży można wykorzystywać do jej rozpoznania przez omacywanie przez ścianę jamy brzusznej. Pęcherze płodowe są od siebie wyraźnie oddzielone przez obkurczone odcinki macicy. Z powodu charakterystycznego wyglądu ciężarnej macicy ten okres ciąży określa się jako stadium ampuł. W miarę wydłużania się pęcherzy płodowych przerwy pomiędzy nimi zanikają, od 35 dnia ciąży nie uzyskuje się już typowego wyniku podczas omacywania jamy brzusznej.
Przeciętna długość ciąży u suk wynosi 63 dni. Trudności z wyliczeniem indywidualnego czasu trwania ciąży wynikają z faktu, że dzień krycia nie musi być dniem zapłodnienia. Z tego względu w piśmiennictwie podaje się, że długość ciąży może wynosić 58 – 72 dni, licząc od dnia krycia do porodu. Ta rozbieżność wynika z faktu, że niektóre suki pozwalają się pokryć już w fazie przedrukowej, a plemniki płodnego psa w narządach płciowych suki zachowują zdolność do zapłodnienia przez 7 dni. Przewidzenie terminu porodu jest szczególnie trudne i niepewne, gdy suka została pokryta kilka razy. W takiej sytuacji należy zawsze liczyć od dnia ostatniego krycia.
Dane o długości ciąży
62 - 64 dni po owulacji
58 – 72 dni po kryciu
56 – 58 dni od cytologicznego początku fazy porcjowej
Jeśli jak najdokładniejsze wyznaczenie terminu porodu jest konieczne, należy wykonać badanie cytologiczne rozmazów pochwowych i określić w ten sposób cytologiczny początek fazy porcjowej.
Poród
Poród dzieli się na 3 fazy: rozwierania, wypierania i odejścia błon płodowych.
Faza rozwierania
W tej fazie zachodzi rozluźnienie tylnych odcinków dróg rodnych, które jest warunkiem urodzenia szczeniąt i stopniowo nasila się w ciągu ostatnich dni ciąży. Nie obserwuje się wyraźnego obrzęku sromu jak u innych ssaków domowych. Początek fazy rozwierania pokrywa się ze spadkiem temperatury wewnętrznej ciała do 37,2 0C, a koniec z chwilą rozpoczęcia się bólów wypierających, skurczów tłoczni brzusznej i z odejściem wód płodowych.
Faza rozwierania w sumie trwa 6 – 36 godzin. Jeśli stwierdzono przejściowy spadek temperatury wewnętrznej ciała, to faza wypierania powinna się rozpocząć w ciągu 24 godzin.
Nerwowe zachowanie, u niektórych suk szukanie bliskości z ludźmi, budowanie gniazda, wylizywanie sromu, niekiedy utrata apetytu i pojedyncze wymioty. Z reguły nie obserwuje się skurczów tłoczni brzusznej.
Zmiany zachowania typowe dla fazy rozwierania u niektórych zwierząt obserwuje się już na wiele dni przed porodem. Powiększenie gruczołu mlekowego i sekrecja mleka nie są pewnymi objawami wskazującymi, że suka znajduje się w tej fazie.
Suki w fazie rozwierania są wrażliwe na działanie czynników stresowych. Należy unikać niepotrzebnego niepokojenia zwierząt, szczególnie ich zbędnego transportowania, ponieważ może to przedłużyć poród.
Przejściowy spadek temperatury może trwać tylko kilka godzin, dla tego łatwo go przeoczyć. W fazie wypierania, szczególnie przy zaburzeniach porodowych, temperatura wewnętrzna ciała wzrasta. W celu wykrycia jej spadku, stanowiącego objaw zbliżającego się porodu, właściciel suki powinien dokonywać pomiaru temperatury w prostnicy 3 razy dziennie, począwszy od 57 dnia kryciu.
Faza wypierania
Faza wypierania cechuje się wypieraniem zawartości macicy (szczenięta, wody płodowe, błony płodowe) Przed urodzeniem pierwszego szczenięcia mogą odejść wody płodowe, które tylko w przypadku zaburzeń porodu mają zielonkawe lub czarne zabarwienie. Zasadniczo faza wypierania kończy się z chwilą wyparcia ostatniego szczenięcia.
Faza ta trwa 12 – 24 godzin w zależności od wielkości miotu.
Z reguły suka leży na boku i obserwuje się u niej typowe skurcze powłok brzusznych. Pomiędzy wyparciem poszczególnych płodów matka pielęgnuje szczenięta i zjada wydalone łożyska. Szczenięta rodzą się w położeniu podłużnym. Odstępy czasowe pomiędzy przyjściem na świat dwóch kolejnych szczeniąt są różne, nie powinny jednak przekraczać 2 godzin.
Nadzór nad przebiegiem fazy wypierania powinien być tak przeprowadzany, aby żadne działania nie przeszkadzały suce.
Przedłużenie fazy wypierania powoduje wzrost śmiertelności noworodków.
Faza odejścia błon płodowych
Poród można uznać za zakończony, gdy wszystkie płodu i łożyska zostaną wyparte z jamy macicy. Łożysko odchodzi z reguły w ciągu 15 minut po urodzeniu się szczenięcia.
Trwa ta faza od 15 – 30 minut po urodzeniu ostatniego szczenięcia.
Suka ma skurcze tłoczni brzusznej, aż do momentu wydalenia ostatniego łożyska.
Z powodu wchłaniania toksyn zatrzymanie łożyska może stanowić zagrożenie dla życia suki.
Podczas badania po porodzie należy zwrócić uwagę czy w jamie macicy nie pozostało łożyska – metoda diagnostyczną z wyboru jest ultrasonografia.
Niektóre rasy mają skłonność do patologicznie dużych miotów. Należy do nich seter irlandzki, u którego liczba szczeniąt może wynosić 20 sztuk.
Przeciętna wielkość miotu u różnych ras psów
Bernardyn: 7-9
Berneński pies pasterski: 6-8
Owczarek niemiecki: 6-8
Bokser: 6-7
Cocker-spaniel: 4-6
Jamnik: 4-5
Papillon: 2-5
Yorkshire terrier: 3-4
Dziękuję za informacje 