Panleucopenia infectiosa felinum
jest wysoce zaraźliwą wirusową chorobą dotykającą koty na całym świecie. Obecnie nie jest diagnozowana często ze względu na stosowanie szczepionek, jednak w populacja kotów nieszczepionych wskaźnik zachorowań pozostaje wysoki, sporadycznie diagnozuje się panleukopenię u szczepionych kotów. 25% do 30% kotów dotkniętych chorobą umiera.
Wirus panleukopenii u kotów (FPV) jest blisko spokrewniony z parwowirusem psów (CPV), ten natomiast może okazjonalnie wywoływać u kotów chorobę objawowo podobną do FPV. W niektórych częściach Azji stanowi główny czynnik powodujący chorobę, jednak w innym częściach świata FPV dominuje.
Objawy
W ciężkich przypadkach temperatura waha się między 40°-41°C. Po 2-7 dniach, czyli po okresie inkubacji wirusa zauważalne jest wychudzenie. Wymioty niezwiązane z przyjmowaniem posiłków pojawiają się w pierwszych 2 dniach od wystąpienia gorączki. Biegunki (ostre, wodne) występują zazwyczaj w późniejszej fazie choroby, jednak nie zawsze są obecne.
W badaniu palpacyjnym brzucha: bolesność, powiększenie węzłów chłonnych krezkowych, ewentualnie wymioty w czasie omacywania.
Do groźnego odwodnienia dochodzi bardzo szybko. W końcowym stadium choroby obserwuje się hipotermię, możliwy wstrząs i rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe.
Diagnozowanie
Wirus atakuje limfocyty w tkance limfoidalnej i komórki macierzyste szpiku kostnego, co powoduje leukopenię (nadir 50-3000 WBC/uL). Neutropenia występuje częściej niż limfopenia. Gdy liczba WBC wynosi poniżej 2000 komórek/uL prognoza jest niepomyślna. Obecna trombocytopenia ,a także sporadycznie anemia. Dla okresu zdrowienia charakterystyczna jest neutrofilia.
Leczenie
Kluczowymi elementami są nawodnienie zwierzęcia, podniesienie odporności oraz poprawa samopoczucia. Fundamentem terapii jest uzupełnienie płynów przez podanie mleczanu Ringera z odpowiednio obliczoną dawką potasu i kontrolowanie poziomu poszczególnych elektrolitów. Przy podejrzeniu hipoglikemii dodaje się wit. B z 5% roztworem glukozy. U kotów z hipoalbuminemią zastosowanie znalazło świeże mrożone osocze. Przetacza się krew w przypadku silnej anemii. Aby zapobiec nadkażeniu bakteryjnemu stosuje się antybiotykoterapię (np. Ampicylina, Metronidazol). Unikać należy wszelkich leków o działaniu nefrotoksycznym (np. Gentamycyna, Amikacyna). Stosowane leki przeciwwymiotne to głównie Metoklopramid, Ondansetron. Ciężkie przypadki wymagają żywienia pozajelitowego. Należy rozważyć zastosowanie rekombinowanego kociego interferonu omega zaakceptowanego i efektywnego w leczeniu parwowirozy psów.
Profilaktyka
Dostępne są szczepionki z inaktywowanym i zmodyfikowanym żywym wirusem jako profilaktyka panleukopenii kotów. Nie należy ich podawać kotką w ciąży, kotom chorym lub kociętom przed 4 tygodniem życia, gdyż może to spowodować hipoplazję móżdżku.
Rekomendowane jest podanie 2-3 dawek szczepionki w odstępie 3-4 tygodni. Pierwsze dawkę należy podać między 6 a 9 tygodniem życia. Ostatnią nie wcześniej niż po ukończeniu 16 tygodni, ze względu na fakt, iż zaszczepiona kotka przekazuje częściową odporność kociętom w mleku i przeciwciała inaktywują zmodyfikowany żywy wirus. Okres półtrwania matczynych przeciwciał to 9,5 dnia.
Nie należy narażać zwierzęcia na ekspozycję wirusa minimum tydzień po ostatniej dawce pierwszego szczepienia. Po roku powtarzamy szczepienie i następnie szczepimy w cyklu rocznym lub rzadziej.
FPV jest odporny na działanie alkoholu, temperatury, niskiego lub wysokiego pH. Ma zdolność przetrwania rok lub dłużej w środowisku.
Prognoza
Jeśli kot przeżyje pierwsze 5 dni najprawdopodobniej wyzdrowieje, jednakże często występują długoterminowe skutki choroby. Zmiany widoczne w jelicie czczym i krętym, krwawe wybroczyny na błonie surowiczej i śluzowej. Destrukcja krypt jelitowych i tym samym kosmków jelitowych prowadzi do zaburzenia wchłaniania składników pokarmowych, biegunek i trudności w przybraniu na wadze. U kociąt wcześniej zarażonych występuję charakterystyczny mały móżdżek.
Istotnym jest, aby do środowiska zainfekowanego FPV kota dorosłego lub młodego nie wprowadzać wcześniej niż rok po ataku wirusa.