Dziewiąty wykład - Zwierzęta żyjące w Polsce
Bażant
Cechy charakterystyczne
Wymiary średnie :
dł. ciała ok. 68 - 80 cm
rozpiętość skrzydeł 68 - 85 cm
waga samca do 1,5 kg
waga samicy do 1 kg
U samców najczęściej występuje zielona głowa z metalicznym połyskiem i dwoma małymi czubkami, okolice oczu pokrywa naga czerwona skóra, na szyi znajduje się obroża o różnej szerokości. Rdzawo złote plecy z fioletowym połyskiem, pióra zakończone jasno. Pstre barki z łuskowym rysunkiem, przód brązowo czarny z połyskiem, pióra szaro zakończone. Brzuch czarny. Ogon żółtobrunatny z czarnym pręgowaniem, znacznie wydłużony. Samica mniejsza, wierzch popielato rudy o nieregularnym, poprzecznym prążkowaniu, spód jaśniejszy, nieomal pozbawiony plam. Stosunkowo często występują osobniki ciemniejsze z przewagą barwy zielonej, fioletowej lub brunatnej.
Odżywianie: pokarm roślinny, owady, stonka ziemniaczana, mrówki.
Bocian biały
Wymiary średnie :
Długość ciała ok. 100 cm.
Rozpiętość skrzydeł 200 cm.
Masa ok. 3-4 kg.
Cechy charakterystyczne: Ubarwienie upierzenia białe, końce skrzydeł i ogona czarne. Nogi długie i czerwone, dziób długi i czerwony, ostro zakończony. W locie postawa wyprostowana, wykorzystuje ciepłe prądy oraz powierzchnię skrzydeł, porusza się głównie lotem szybowcowym.
Odżywianie: Owady, płazy, małe gady, małe ssaki.
Jastrząb
Wymiary średnie :
Długość 53-66 cm
Rozpiętość skrzydeł 100-120 cm
Waga 650-1500 g
Cechy charakterystyczne
Ubarwienie na wierzchu ciała szaro-popielate, od spodu faliste, poprzeczne prążki. Biała, długa brew umiejscowiona nad okiem z wyraźną, jaskrawożółtą tęczówką. Ogon stosunkowo długi. Umie latać nisko a zarazem dobrze przy tym manewrować, wykorzystuje ogon do sterowania w locie.
Polowania: Polowania odbywają się w pojedynkę z użyciem strategii zaskoczenia. Wylatuje ponad ofiarę, obserwuje ją i lotem pikowym zbliża się gwałtownie do niej, a następnie łapie ją w szpony. Swoją zdobycz oskubuje z pierza i zjada w ukryciu. Resztki większych ofiar pozostawia na następny dzień.
Odżywianie: Głównie gołębie, także sójki, wrony, kawki, drozdy, dzięcioły, kuropatwy, ptactwo domowe. Poluje również na wiewiórki, zające, króliki, gryzonie.
Dzięcioł
Wymiary średnie :
Długość do 50 cm.
Waga do 315 g.
Cechy charakterystyczne: Ubarwienie różnokolorowe, spód biały, grzbiet biało czarny, końce piór czarne, głowa stosunkowo średnich rozmiarów, dziób prosty, bardzo mocny. Posiada sterówki ostro zakończone, pomocne przy opieraniu o drzewo. Pazury są ostre, umożliwiają dobre mocowanie na korze drzew.
Odżywianie: rośliny, owady.
Jaskółka
Rozmiary ciała
długość ciała ok. 17-23 cm rozpiętość skrzydeł ok. 32-35 cm
Masa ciała
ok. 16-21 g
Cechy charakterystyczne: jest to rodzina ptaków z rzędu wróblowych, dziób krótki, paszcza szeroka, długie i ostro zakończone skrzydło, zdolne są do chodzenia po ziemi, ich wysokość lotu zależy od wilgotności powietrza.
Odżywianie: chwytają owady w locie
W faunie Polski występują cztery gatunki, wszystkie objęte ścisłą ochroną gatunkową:
jaskółka oknówka
jaskółka dymówka
jaskółka brzegówka
jaskółka rudawa (gatunek niegniazdujący w Polsce, sporadycznie zalatujący)
Żuraw
Wymiary średnie :
Kończyny długie, cienkie, czarne.
Długość ciała ok. 140 cm
Rozpiętość skrzydeł do 240 cm
waga 5-6 kg
Cechy charakterystyczne: Budowa wysmukła, podobna do bociana, szyja długa, cienka, głowa mała, zakończona długim ostrym dziobem. Ubarwienie głowy biało-czarne, grzbietu karminowe, końce piór czarne. Ogon zbudowany z piór w kształcie pokarbowanych lotek.
Tryb życia: Ptak wędrujący. Stada formują się w kształt klucza, wydają przy tym charakterystyczne głośne dźwięki. W czasie lotu przyjmują postawę wyprostowaną, skrzydłami porusza powoli, ale w dużym zakresie ruchu.
Odżywianie: gryzonie, owady, nasiona.
Borsuk
Wymiary średnie :
Wysokość do 30 cm
Długość do 90 cm
Waga 15-20 kg
Ubarwienie na grzbiecie szare, na brzuchu i kończynach czarne. Na głowie widoczne wzdłużne dwie białe pręgi. Uszy są małe. Ciało zakończone krótkim ogonem. Kończyny posiadają po 5 palców z długimi pazurami.
Tryb życia: Borsuki są aktywne nocą. Za dnia spędzają czas w norze. W okresie zimowym w czasie mrozów zasypia w norze, w cieplejsze dni wychodzi w celu zdobycia pożywienia. Nieczystości z nory są na bieżąco usuwane na zewnątrz, dzięki temu jest ona cały czas czysta i pozbawiona nieprzyjemnych zapachów. Żyją w grupach złożonych z dwóch dorosłych osobników oraz kilku młodych.
Odżywianie: Grzyby, żołędzie, ślimaki, owady, dżdżownice, młode króliki, zające, ptaki oraz ich jaja, owoce i warzywa.
Kret europejski
Wymiary średnie :
masa ciała do 120 g
długość ciała do 17-20 cm.
Cechy charakterystyczne: Czuły słuch oraz włosy czuciowe na pysku i ogonie, pysk jest ryjkowatego kształtu i posiada 44 zęby, oczy uwstecznione, uszy cofnięte na tył czaszki, nie posiadają małżowin zewnętrznych, są zaopatrzone jedynie w fałd skórny i w specjalne włosy zamykające otwory słuchowe. Sierść czarna, charakteryzująca się wyjątkową gęstością włosów dwojakiego rodzaju: puchowych i pokrywowych. Łapy są silne i łopatowate
Odżywianie: dżdżownice, larwy owadów, drobnymi kręgowcami.
Tryb życia: Buduje podziemne gniazdo z mchu i trawy, obok którego znajduje się "spiżarnia", w której gromadzi żywe, unieruchomione dżdżownice.
Świstak
Wymiary średnie :
Długość 42-54 cm
Długość ogona 13-16 cm
Waga 2,3-5,7 kg
Cechy charakterystyczne: Ubarwienie żółto-brązowe do czerwono-szarego, Głowa na górze zawsze czarna. Kończyny i podbródek żółtawe. Głowa niewielka, zwężająca się ku nosowi, kończyny masywne, na dole cienkie, zakończone palcami.
Tryb życia: Świstaki są zwierzętami stadnymi. Mają dobrze wykształcone systemy ostrzegania się przed niebezpieczeństwem. Kiedy stado żeruje, jeden z osobników stoi na czatach i w razie zagrożenia alarmuje świstem resztę stada, które natychmiast chowa się do swoich kryjówek. Zerowanie odbywa się tylko za dnia i przy dobrej pogodzie, najbardziej intensywne jest w okresie jesiennym, kiedy to gromadzone są zapasy tłuszczu na zimę. Przesypiają okres jesienno zimowy, trwający od września do kwietnia, w specjalnie przygotowanych norach, zabezpieczonych przed wejściem intruzów.
Odżywianie: Rośliny górskie
Wydra
Wymiary średnie :
Długość ciała: 70 – 90 cm, ogona 35 – 60 cm,
masa ciała – około 10 kg.
Cechy charakterystyczne: wydłużone ciało, długi i silny ogon, palce połączone błoną.
Odżywianie: ryby, żaby, raki, kraby, gryzonie, ptaki.
Tryb życia: drapieżne ssaki, tryb życia ziemnowodny
Zając
Wymiary średnie :
Wysokość 30 cm
Długość 75 cm
Cechy charakterystyczne: niewielkie ssaki, o rożnym ubarwieniu, zimą białe. posiadają długie uszy, głowę wąską i wydłużoną z dwoma parami siekaczy w górnej szczęce, krótkie kończyny, tylne dłuższe, pozwalające jednak wykonywać skoki i poruszać się z prędkością do 70 km/h.
Tryb życia: Zające prowadzą samotny tryb życia, poza okresem parkotów. Przywiązują się do terenu, na którym się urodziły.
Odżywianie: Trawa, koniczyna, buraki, marchew, ziemniaki, kapusta, rzepak, seradela i oziminy zbóż, pietruszka
Dzik
Wymiary średnie :
Długość ciała 1 - 1,50 m.
Długość ogona 15-30 cm.
Wysokość w kłębie 1 m.
Waga samców 50-190 kg, samice 35-100 kg
Cechy charakterystyczne: Ubarwienie sierści czarne, brązowe, rudawe. Ciało masywne, klatka piersiowa bardzo rozrośnięta. Głowa duża zakończona długim nosem, uszy duże, sterczące. Kończyny krótkie, umięśnione. Odyńce posiadają rozrośnięte kły górne i dolne, które się ze sobą krzyżują. Dziki mają słaby wzrok, dobry słuch i węch, potrafią biegać galopem, jednak tylko na krótkich dystansach.
Odżywianie: Wszystkożerne.
Tryb życia: Dzik jest zwierzęciem stadnym. W skład stada rodzinnego wchodzi stara samica - locha, która przewodniczy warchlakom i młodym lochom. Samce żyją poza grupą. Żerowanie rozpoczynają w porze wieczornej, kiedy to opuszczają lasy i wychodzą na pola. Za dnia przebywają w legowiskach lub w błocie. W sytuacjach zagrożenia stają się agresywne.
Łoś
Wymiary średnie :
Wysokość w kłębie 1,5-2,34 m
Długość ciała 2,4-3,1 m
Długość ogona 5-12 cm
Cechy charakterystyczne: ciało duże, masywne, łeb długi, szeroki, zakończony szerokim pyskiem z zachodzącą górną wargą pomagającą w chwytaniu i szczęką z 32 zębami. Łeb u samca posiada rozwinięte poroża. Szyja jest masywna, pozwala na swobodne obracanie głową. Na grzbiecie widoczny garb. Kończyny długie i silne, na końcach rozwidlone i szeroko rozsuwalne racice.
Tryb życia: Samice żyją w stadach z młodymi osobnikami, samce samotnie, zimą grupują się. Żeruje w dzień i w nocy, jednak najlepszą porą dla łosia jest ranek i wieczór. Po lądzie może poruszać się bardzo cicho, za to na terenach podmokłych jest głośny. Biega z prędkością 30 do 50 km/h.
Odżywianie: Rośliny, błotne, polne, trawy, liście , pąki kwiatów, pędy drzew iglastych i liściastych, pędy drzew.
Żubr
Wymiary średnie :
Wysokość w kłębie 170-200 cm samce
160-190 cm samice
Waga 500-1000 kg samce
350-600 kg samice
Cechy charakterystyczne: Żubr jest z budowy podobny do północnoamerykańskiego bizona. Posiada masywną, dużą, rozbudowaną klatkę piersiową, talię wąską. Wrażenie dużego kłębu potęguje porastająca w tym miejscu gęsta i długa sierść o kolorze brunatnym, w lecie jaśniejsza. Głowa jest duża z rogami zaokrąglonymi do środka, czoło szerokie, duże podgardle.
Tryb życia: Prowadzą stadny tryb życia, stada złożone są z kilku lub kilkunastu sztuk, w tym jednego dorosłego byka. Są aktywne w dzień.
Odżywianie: Rośliny, głównie trawy, liście krzewów i drzew oraz kora, żołędzie, zioła, zimą żubry dokarmiane są sianem. W ciągu doby spożywają do 60 kg paszy.
Sarna
Wymiary średnie :
Długość ciała 95-140 cm
Wysokość w kłębie 60-90 cm
Długość ogona 1-2 cm
Masa ciała 15-35 kg
Cechy charakterystyczne: Ubarwienie sierści zależne od pory roku, w lecie jest czerwono-brązowe, jesienią i zimą siwo-brązowe. Ciało smukłe, kończyny długie i wąskie, zakończone racicami. Samce posiadają poroże o długości do 30 cm, zrzucane na zimę.
Tryb życia: Sarny prowadzą stadny tryb życia, poruszają się w grupach od kilku do kilkudziesięciu osobników. Preferują nocny tryb życia. Wykazują agresję związaną z obroną swojego terytorium.
Odżywianie: Rośliny, głównie trawy, liście, owoce leśne, grzyby
Lis
.jpg "Lis")
Wymiary średnie :
Długość z ogonem do 150 cm.
Długość ogona do 60 cm.
Waga do 10 kg.
Wysokość w kłębie do 50 cm.
Cechy charakterystyczne: Ubarwienie rudo-brązowe, spód jaśniejszy. Długi, puszysty ogon. Długi nos, uszy sterczące.
Odżywianie: Małe ssaki, ptaki, ptactwo domowe, padlina, bezkręgowce, rośliny leśne, orzechy.
Tryb życia: Zwierzęta stadne, trzymają się hierarchii w stadzie. Dominuje samica, a także samiec, posiadają kilka podrzędnych samic, należących do młodszych pokoleń. Podporządkowane samice pomagają najstarszej w opiece nad najmłodszymi osobnikami. Lisy podchodzą pod siedliska ludzi w celu poszukiwania pożywienia wśród odpadów lub ptactwa domowego.
Wilk
.jpg "Wilk")
Wymiary średnie :
Wysokość 70 – 85 cm samiec
60 – 75 cm samica
Długość ciała 97 – 124 cm samiec
100 – 120 cm samica
Długość ogona 30 – 50 cm
Waga 45 – 60 kg samiec
30 – 50 kg samica
Cechy charakterystyczne: Wilki posiadają ubarwienie szaro-białe-brązowe do czarnego. Długa sierść (do 17 cm) wzdłuż grzbietu służy do okazywania złości i odstraszania w przypadku ataku. Posiadają bardzo pojemny żołądek, ok. 9 litrów, a także rozciągliwy przełyk umożliwiający połykanie dużych kawałków mięsa.
Odżywianie : Gryzonie, bezkręgowce, zające, ptaki, ssaki kopytne. Wilk potrzebuje spożyć dziennie ok. 1,3 kg mięsa.
Ryś eurazjatycki
Wymiary średnie :
Długość bez ogona 70 - 130 cmDługość ogona 15 - 40 cm
Wysokość w kłębie 50 - 75 cm
Masa 15 - 38 kg
Cechy charakterystyczne: Ubarwienie sierści na grzbiecie ciemnożółto-rude, posiada plamy w kolorze brunatnym, boki głowy i brzuch białe. Uszy sterczące, zakończone przedłużeniem sierści w kolorze czarnym. Głowa przypomina wyglądem koty domowe.
Występowanie, siedliska: Kraje Europy Południowej i Zachodniej, Skandynawia, niektóre obszary Azji
Tryb życia: Rysie nie są zwierzętami stadnymi. Mają swoje terytoria, które w przypadku samców są większe. Prowadzą nocny tryb życia, poszukując pożywienia nocą przemierzają drogę kilku km.
Odżywianie: Pożywienie mięsne, głównie gryzonie, ptaki, sarny, młode jelenie i dziki. Zdarza się u rysi w okresach głodu spożywanie padliny.
Niedźwiedź brunatny
Wymiary średnie :
Wysokość 90-140 cm
Długość 170-280 cm samiec
150-210 cm samica
Długość ogona 8-16 cm
Waga 250-500 kg samiec
180-300 kg samica
Cechy charakterystyczne:Ubarwienie niedźwiedzi zależy od miejsc występowania - od czarnego, poprzez rudawy do jasnobrązowego. Cechą charakterystyczną w budowie ciała jest wałek tłuszczowy umiejscowiony na karku. Kończyny niedźwiedzia zakończone są długimi, ostrymi, zaokrąglonymi pazurami.
Tryb życia: Niedźwiedź brunatny preferuje samotny tryb życia, wędruje w pojedynkę w okresie od wiosny do jesieni, a następnie zapadają w zimowy sen w norach wykapanych przez siebie w ziemi lub w jaskiniach, w czasie którego spalają zgromadzony tłuszcz. W tym okresie wszystkie procesy życiowe zostają spowolnione wraz ze spadkiem temperatury ciała do 4 st.c. Niedźwiedź brunatny żyje średnio do 35 lat
Odżywianie: Nasiona, grzyby, owoce, ślimaki i dżdżownice, jaja ptaków, ale także ssaki.
Żmija zygzakowata
Wymiary średnie :
Długość ciała: 90 cm (rzadko do 120 cm)
Masa ciała: do 0,170 kg
Wygląd : Grzbiet o zabarwieniu brązowym, srebrzystoszarym, żółtawym, oliwkowozielonym, niebieskoszarym, pomarańczowym, czerwonobrązowym lub miedzianoczerwonym. Na grzbiecie ciemniejszy od barwy podstawowej zygzak, tzw. "wstęga kainowa". Zygzak nie zawsze jest widoczny. Pionowa źrenica. Płaska głowa o trójkątnym zarysie, wyraźnie oddzielona od reszty ciała. Ciało zwęża się w kierunku głowy. Łuski na głowie tworzą wzór przypominający literę X, Y lub V.
Pokarm : Głównym pokarmem żmij są małe ssaki owadożerne (ryjówki, krety) oraz gryzonie (myszowate, nornikowate). Poluje także na żaby, jaszczurki, pisklęta ptaków oraz owady (prostoskrzydłe, biegaczowate). Młode odżywiają się głównie owadami, ślimakami, dżdżownicami oraz młodymi płazami i jaszczurkami.
Zachowanie : Tryb życia dzienny. Chętnie przebywa pod kamieniami, krzewami lub wśród korzeni drzew. Najczęściej ucieka przed napastnikiem, atakuje w sytuacji, gdy jest osaczona. Najpierw jednak zazwyczaj głośno syczy, stosunkowo rzadko kąsa.
Salamandra plamista
Wymiary średnie :
Długość 20-30 cm
Cechy charakterystyczne: Jest najładniejszym i największym płazem ogoniastym występującym w Polsce. Jej wielkość waha się w granicach 20-23 cm. Ciało ma krępe, masywne i walcowate, o szerokiej i płaskiej głowie oraz zaokrąglonym pysku. Tułów spłaszczony, ogon gruby, bocznie spłaszczony, o zaokrąglonym końcu. Skóra gładka, błyszcząca, lepka i gruba, znajdują się w niej liczne gruczoły jadowe. Na głowie, za oczami znajdują się duże, żółte parotydy (wydzielają gęstą wydzielinę o charakterze drażniącym i gorzko-piekącym smaku). Wzdłuż środka grzbietu biegnie linia dobrze widocznych i wystających gruczołów jadowych. Nogi są krótkie i dobrze umięśnione, zakończone krótkimi palcami. Praktycznie całe ciało salamandry jest czarne, pokryte charakterystycznymi jaskrawożółtymi, różnej wielkości, nieregularnymi plamami. Nad wyłupiastymi oczami, występują tzw. plamy oczne, plamistością pokryte są także kończyny salamandry. Jedynie powierzchnia brzuszna jest jasna, szarawa. Bardzo rzadko występują formy o melanistycznym lub albinotycznym ubarwieniu ciała. Piękne kontrastowe ubarwienie ma charakter ostrzegawczy i odstraszający drapieżnika. Dymorfizm płciowy słabo zaznaczony. Samce są smuklejsze, mniej masywne oraz posiadają nieco dłuższe kończyny.
Co zrobić by być bezpiecznym
Jak uniknąć spotkania? Jak nie zaskoczyć zwierzęcia?
Zwierzęta generalnie unikają ludzi, szczególnie te dzikie. Zwierzęta udomowione są oswojone z bliskością człowieka i pozwalają sobie na znaczne skrócenie dystansu do ludzi i nawiązywanie z nimi kontaktu.
Udomowione stworzenia są najniebezpieczniejsze dla człowieka, bo są z nim oswojone. Z jego zapachem, zachowaniem, możliwościami. Takim rasowym zagrożeniem dla wędrowca są najczęściej psy, nie zawsze zdziczałe, biegające swobodnie w okolicach siedzib ludzkich. Nie boją się ludzi, tworzą watahy, którymi nie kierują już reguły rządzące pojedynczym osobnikiem. Stado rządzi się swoimi prawami. Razem broni swojego terytorium, razem atakuje, pracuje zespołowo, naturalnie wykorzystując hierarchię w zespole. Nawet małe stado może stanowić śmiertelne zagrożenie dla człowieka. Przyczyny ataku przez takie zwierzęta to przede wszystkim naruszenie ich terytorium.
Dzikie zwierzęta z reguły schodzą nam z drogi, a atakują jedynie gdy:
Jeśli nie chcemy najść niespodziewanie dzikiego mieszkańca lasu, wystarczy poruszać się swobodnie, nie ukrywając swojej obecności. Na szlaku rezygnujemy z bezszelestnego poruszanie się i chodzenia pod wiatr. Powinniśmy dawać wyraźny przekaz, że tu jesteśmy, a co więcej, że jesteśmy ludźmi – czyli piosenka podróżnicza podczas marszu jest jak najbardziej wskazana, jeśli nie chcemy spotkać np. misia na jagodach..
Jak odczytać zamiary?
Czasem, mimo naszych starań, dochodzi do konfrontacji z dzikim zwierzakiem. Taka konfrontacja rzadko kończy się starciem. Warto wiedzieć, jak zorientować się czy jesteśmy potencjalnym przeciwnikiem, ofiarą, czy po prostu obojętnym obiektem w oczach mniejszych braci. Tu pomóc może obserwacja naszej domowej fauny, czyli psowate i kotowate (oczywiście od innych stworzeń też możemy nauczyć się ich ścieżek).
Na co powinniśmy zwrócić uwagę:
Atak
Gdy już dojdzie do ataku, najczęściej jest on błyskawiczny i charakteryzuje się duża agresją, impetem. Mięśnie pracują wydajniej, strzał adrenaliny wyostrza dodatkowo i tak już ostre zmysły. Zwierzęta mają niesamowity refleks i wykazują ogromną determinację w walce. W przeciwieństwie do człowieka nie mają oporów i zahamowań. Fizyczne starcia w świecie zwierząt są normą i zwierzęta znacznie lepiej radzą sobie w takich sytuacjach niż człowiek.
Pojedynczy osobnik, choćby drapieżnik (mówimy o naszej szerokości geograficznej) nie pragnie jednak śmierci człowieka. Nie jest zainteresowany konsumpcją naszego ciała, a cel ewentualnego ataku to bardziej zdominowanie intruza i obrona terytorium lub zapewnienie przestrzeni życiowej. Wyjątki od tej zasady:
* - Niedźwiedź będzie atakował ofiarę, póki ta nie przestanie stawiać oporu. Klempa będzie tak długo bronić młodego, aż ono padnie lub padnie napastnik.
Skutecznym narzędziem przy odstraszaniu, odpędzaniu zwierząt, również tych agresywnych jest miotacz gazu. Z obserwacji wynika, że wszystkie zwierzęta o wrażliwej śluzówce nosa (psowate, kotowate, zwierzyna płowa i czarna), rezygnują z dalszych ataków, gdy otrzymają drażniącą dawkę, choć czasem dopiero po kilku sekundach od kontaktu.
Niestety, jeśli zawczasu nie zaopatrzyliśmy się w środki odstraszające/obronne, a na czas nie oddaliliśmy się ze strefy zagrożenia, musimy przetrwać atak.
Jak przetrwać atak.
Tu jedną z najrozsądniejszych metod jest przyjęcie postawy „żółwia”, lub „naleśnika”.
Żółw: „Należy spleść ręce palcami do wewnątrz, schować kciuki do środka, założyć ręce na kark, przedramionami osłonić uszy i policzki, złączyć nogi, uklęknąć, przysiąść na piętach, a następnie pochylić się przyciągając głowę do kolan.”
Naleśnik: „Należy mocno przylgnąć do podłoża całym ciałem: położyć się na brzuchu czołem dotykając podłoża, złączyć nogi, spleść ręce na karku palcami do wewnątrz, przedramionami osłonić uszy i policzki.”
Przetrwanie ataku to męka. Co chwila jesteśmy kąsani i drapani, każde poruszenie wywołuje następną falę agresji i dalsze obrażenia. Trzeba opanować się, zachować spokój, mimo sensacji, starać się nie poruszyć. Nie ma mowy o ucieczce.
Ssaki
1. Co zrobić, kiedy zajdziemy młode dzikie zwierzę, które straciło rodziców.
Zanim zabierzesz dzikie zwierzę z jego naturalnego środowiska upewnij się czy na pewno jest opuszczone i potrzebuje naszej pomocy.
U każdego gatunku rozwój młodych, wychowanie przez rodziców i sposób nabywania samodzielności wygląda zupełnie inaczej. W pierwszych dniach życia młode np. sarenki, zajączki czy liski rodzice pozostawiają same w ukryciu a w tym czasie żerują i poszukują dla małych pokarmu. Maluchy w tym czasie cierpliwie czekają na ich powrót w miejscu, w którym zostały pozostawione. Rodzice powracają do młodych kilka razy w ciągu doby karmią je i znowu odchodzą. I tak się dzieje do momentu aż maluchy będą na tyle duże i silne, aby mogły podążać za mamą.
Zatem należy najpierw z ukrycia ( tak żeby nie przeszkodzić w ewentualnym powrocie matki) obserwować zaistniałą sytuację i jeżeli po dłuższym czasie matka się nie pojawia i gdy jesteś zupełnie pewny, co do zasadności, że interwencja jest niezbędna możemy przystąpić do udzielenia pierwszej pomocy.
Zawsze pamiętaj, że pochopna interwencja może spowodować więcej szkody niż pożytku i w konsekwencji odrzucenie młodych.
Gdy już zabierzesz zwierzaka jak najszybciej powiadom odpowiednie służby : miejscowy Urząd Miasta lub Urząd Gminy, Policję, Straż Miejską, Lasy Państwowe lud Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska , w celu przekazania malucha do najbliższego ośrodka rehabilitacji dzikich zwierząt
2. Ranne zwierzęta
Jeżeli widzisz, że zwierzę jest ranne, ma połamane kończyny, paraliż kończyn, ma widoczne obrażenia zewnętrzne, krwawi, jego zachowanie jest nienaturalne i jesteś pewny, że zwierzę potrzebuje pomocy to nie zastanawiaj się, powiadom odpowiednie służby jak wyżej.
3. Pierwsza pomoc zanim zwierzę trafi do ośrodka dla dzikich zwierząt.
Pamiętaj, że strach u zwierząt wywołuje agresję.
Jeżeli rannym zwierzęciem jest dorosły dzik, jeleń, łoś, samiec sarny, lis lub inne duże drapieżniki to pamiętaj o zachowaniu szczególnej ostrożności, bo to jest dzikie zwierzę czuje strach i nie rozumie, że chcesz mu pomóc.
Zapewnij mu spokój i ciszę, aby zniwelować stres.
W czasie transportu małych zwierząt odpowiednie są kartonowe pudełka z otworkami, w których panuje półmrok, do zwierzęcia dociera ograniczona ilość bodźców zewnętrznych, co dodatkowo uspokaja zwierzę. Można wykorzystać również transporterki do przewożenia psów i kotów.
Jeżeli masz możliwość skorzystaj z porady i pierwszej pomocy najbliższego lekarza weterynarii.
Pamiętaj, jeżeli możesz używaj rękawic przy bezpośrednim kontakcie ze zwierzęciem.
Ptasi poradnik
Natychmiastowej pomocy ze strony człowieka wymagają:
W powyższych przypadkach jak najszybciej powiadom odpowiednie służby : miejscowy Urząd Miasta lub Urząd Gminy, Policję, Straż Miejską, Lasy Państwowe lud Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w celu przekazania ptaka do najbliższego ośrodka rehabilitacji dzikich zwierząt.
Pierwsza pomoc zanim ptak trafi pod opiekę specjalistów.
Podać świeżą, czystą wodę o temperaturze pokojowej, najlepiej zakraplaczem, aby uniknąć zachłyśnięcia się ptaka, co może spowodować, nawet śmierć szczególnie piskląt.
Pamiętajmy o zapewnieniu ciszy i spokoju, żeby nie narażać ptaka na dodatkowy stres.
W przypadki piskląt należy pamiętać o odpowiedniej temperaturze i zapewnić im ciepło np. przy pomocy lampki biurowej z 40 watową żarówką ( ale nie przegrzać).
Nie podajemy ptakom żadnego pożywienia do czasu aż nie ustalimy gatunku ptaka.
Do transportu ptaka najlepiej nadaje się niewielkie tekturowe pudełko z otworkami wyścielone np.: miękką tkaniną, ręcznikami papierowymi, papierem toaletowym).
Pamiętajmy, że młode ptaki wychowane w domu przez człowieka nieposiadającego odpowiedniej wiedzy i doświadczenia nigdy nie wrócą do natury ze względu na brak przystosowania do życia na wolności. Dlatego należy dołożyć wszelkich starań, aby ptaki trafiły jak najprędzej do odpowiedniej placówki, która ułatwi im powrót do ich naturalnego środowiska.
Gady i płazy
To specyficzna i tajemnicza grupa zwierząt, choć nie cieszy się zbyt dużą sympatią wśród ludzi to pamiętajmy, że to takie same zwierzęta jak ptaki i ssaki. W Polsce wszystkie gatunki gadów i płazów są pod ścisłą ochroną. W dzisiejszych czasach jest łatwy dostęp poprzez sklepy zoologiczne do gadów i płazów egzotycznych, które również są chronione, a niektóre nawet konwencjami międzynarodowymi. Dość często zwierzęta te kupowane są, jako prezenty przez nieodpowiedzialnych ludzi a gdy zaczynają stwarzać problemy wyrzucane są brutalnie do lasów a nawet na śmietniki. A są też takie, które uciekają nieodpowiedzialnym hodowcom.
Jeżeli w twoim otoczeniu spotkasz, znajdziesz, jakiegokolwiek gada lub płaza np. żółwia, jaszczurkę węża to nie rób mu krzywdy. Sam jednak nie podejmij żadnych działać zanim nie upewnisz się, z jakim gatunkiem masz do czynienia. Wśród egzotycznych gadów są również takie, które są bardzo jadowite. Postaraj się jak najprędzej skontaktować z fachowcami, którzy pomogą Ci rozpoznać gatunek i podpowiedzieć, co dalej robić.