Więzadło krzyżowe kolana składa się z dwóch silnych pasm: więzadła krzyżowego doczaszkowego (WKD), więzadła krzyżowego doogonowego. WKD zbudowane jest z dwóch oddzielnych wiązek więzadłowych : doczaszkowo-bocznej i doczaszkowo-przyśrodkowej, ma kluczowe znaczenie w stabilizacji i prawidłowej funkcji stawu.
Uszkodzenie lub zerwanie więzadła krzyżowego doczaszkowego kolana (ZWDK) jest trzecią z rzędu przyczyną kulawizny tylnej kończyny po dysplazji biodrowej i chorobie zwyrodnieniowej stawu biodrowego. Rasami predysponowanymi do tego rodzaju schorzenia są: rottweiler, bullmastiff, bernardyn, golden retriever, nowofundland czy bokser, nie stwierdzono jednak predyspozycji wynikającej z płci zwierzęcia. ZWDK jest choroba polietiologiczną, a przyczynami wystąpienia są m.in. wady w budowie anatomicznej kolan, powtarzające się stany zapalne elementów stawu, wzrost masy ciała, mikrourazy więzadła, niedokrwienie osłabiające metabolizm fibroblastów. Jednak głównie ZWDK występuje na tle urazowym, a predyspozycja do niego zwiększa się z wiekiem. Również reakcje immunologiczne odgrywają istotną rolę w etiologii uszkodzeń więzadła krzyżowego doczaszkowego (WKD).
W leczeniu ZWDK stosuje się metody zachowawcze tj. sterydowe i niesterydowe leki przeciw zapalne, chondroprotetyki, fizykoterapię oraz metody chirurgiczne (wewnątrz i zewnątrz torebkowe ) jak również obie metody równolegle. Najczęściej opisywane metody chirurgiczne rekonstrukcji więzadła koncentrują się na zastosowaniu auto- lub alloimplantów z wykorzystaniem biomateriałow. Różne są metody kotwienia protez WKD w obrębie nasady dalszej kości udowej i nasady bliższej kości piszczelowe.
W naszej klinice zabiegi chirurgiczne odtworzenia WKD przeprowadzane są autorską metodą z zastosowaniem ligatury kotwionej wszczepami drutu chirurgicznego opracowanej przez dr hab. Romana Aleksiewicza, lek.wet. Dorotę Niedzielę, lek.wet. Marcina Cicheckiego oraz lek.wet. Marcina Bojarskiego.
Schematy kotwienia ligatury |
Autorzy tej metody w latach 2005-2010 przeprowadzili zabieg rekonstrukcji ZWKD u 58 psów w wieku od 1,5 roku do 8 lat, obu płci. Od zaistniałego incydentu i wystąpienia kulawizny do podjętego leczenia minęło od 14 do 30 dni. U psów wykonano badanie ortopedyczne z zastosowaniem specjalistycznych testów. U wszystkich psów wyniki tych testów były dodatnie. Wykonano również zdjęcia RTG, celem wykazania ewentualnego zapalenia kostno stawowego, które eliminowałoby psy z dalszego leczenia. U wszystkich pacjentów wykonano artrocentezę stawu kolanowego z pobraniem płynu maziowego w celu jego oceny makroskopowej oraz wykonania testu Ropesa czyli oceny jakościowej zawartości kwasu hialuronowego w mazi stawowej.
U wszystkich psów zastosowano rekonstrukcję więzadła krzyżowego doczaszkowego z zastosowaniem ligatury kotwionej wszczepami drutu chirurgicznego. Jako kotwy w obszarze nasady dalszej kości udowej użyto zewłoczki, a w obrębie nasady bliższej kości piszczelowej sprężynującego skrętu z drutu chirurgicznego 0,8 mm
Zwierzęta miały po operacji założone opatrunki gipsowe przez 10 dni aż do zdjęcia szwów oraz osłonę antybiotykową jak również leki przeciwbólowe przez 4 dni. Psy miesiąc po zdjęciu opatrunku były rehabilitowane dwa razy w tygodniu- masaże, hydroterapia z bieżnią wodną, ruchy bierne.
Owocem przeprowadzonych operacji rekonstrukcji więzadła krzyżowego doczaszkowego kolana jest artykuł, „Zastosowanie ligatury Codoloops kotwionej wszczepami drutu chirurgicznego w zabiegach naprawy zerwanego więzadła krzyżowego doczaszkowego u psa”, który ukazał się w czasopiśmie Medycyna Weterynaryjna 2011,67(8).
Obserwacje pooperacyjne, trwające 6 miesięcy wykazały, że metoda opisana przez autorów spełnia wymagania oczekiwane od technik naprawczych czyli: przywrócenie funkcji operowanej kończynie, likwidację bólu, poprawę stanu muskulatury, zachowanie zbliżonego do fizjologicznego zakresu ruchów pasywnych oraz zahamowanie procesu zapaleniowej przebudowy stawu. W wszystkich przypadkach nastąpił powrót do normalnej funkcji ruchowej kończyny, a badanie Rtg wykazały brak cech zapalenia kostno stawowego.
Radiogram stawu kolanowego po zabiegu.
Nie zaobserwowano reakcji odrzucenia materiału implantowanego, a sposób kotwienia jest pewny.