Problemy stomatologiczne królików i gryzoni.
Zęby są niezbędne do funkcjonowania wszystkim zwierzętom i dlatego dbanie o ich prawidłowy rozwój oraz zdrowie jest tak ważne.
Problemy z uzębieniem mogą w krótkim czasie przyczynić się do poważnych komplikacji zdrowotnych, pogorszenia jakości życia a nawet śmierci.
Tym co łączy wszystkie gryzonie oraz króliki jest fakt, że zęby sieczne rosną przez całe życie zwierzęcia. Ogólny plan uzębienia jest podobny u wszystkich gatunków a różnice w budowie polegają jedynie na przystosowaniach do rodzaju pobieranego pokarmu. I choć nie wszystkie gryzonie są roślinożerne to mają układ zębów typowy dla zwierząt odżywiających się pokarmem roślinnym.
Najczęstszymi problemami, które dotykają pacjentów tego rodzaju są wady zgryzu, które mogą być wrodzone lub też nabyte oraz złamania zębów. Zmiany takie nieleczone i utrzymujące się przez dłuższy czas mogą prowadzić do rozwoju innych takich jak przerost zębów siecznych oraz policzkowych a nawet procesów nowotworowych zębów.
Nieprawidłowy zgryz obok wad wrodzonych powstaje na skutek podawania nieprawidłowej karmy oraz urazów. W takiej sytuacji zęby zaczynają ścierać się nierówno i dochodzi do nieprawidłowego wzrostu siekaczy lub też zębów policzkowych, które mogą kierować się do wewnątrz jamy ustnej lub na zewnątrz. Na zębach policzkowych mogą pojawić się ostre krawędzie, które drażnią i ranią język oraz policzki, prowadząc do niechęci do pobierania pokarmu, apatii.
Złamania zębów są częstsze w przypadku niskiej podaży wapnia z pokarmem a powstają najczęściej podczas upadku lub gryzienia twardych, nieodpowiednich przedmiotów takich jak kamienie czy też pręty klatki.
Niekiedy na zębach pojawia się także próchnica, zwłaszcza w przypadku wysokiej ilości cukrów prostych w pokarmie bądź smakołykach. Dotyczy to zwykle gatunków takich jak szczury, myszy czy tez chomiki. Właściciele często chcą „za dobrze” dla swojego pupila i podsuwają mu pod nos różnego rodzaju ciasteczka, cukierki etc, które to zwierze zjada ze smakiem.
Nowotwory zębów odontoma tworzą się częściej w przypadku wielokrotnych złamań samego zęba. Ich silny rozrost i tendencja do wzrostu w kierunku jamy nosowej może spowodować znaczne ograniczenie przepływu powietrza do płuc.
Problemy z uzębieniem początkowo nie dają zauważalnych objawów. Jednak wraz z nasilaniem się dyskomfortu zmiany w zachowaniu stają się zauważalne. Zaczyna się od tego, ze zwierzę wybiera taki pokarm, który da się łatwo pogryźć bez nasilenia bólu np. owoce, warzywa. Wraz z rozwojem problemu pobiera coraz mniej pokarmu aż do całkowitego wstrzymania. Objętość odchodów zmniejsza się a także można zauważyć zmianę ich wyglądu. Zwierzę staje się apatyczne, chudnie co w szybkim czasie może skończyć się śmiercią w przypadku braku reakcji i nierozpoczęcia procesu leczenia. Na skutek podrażnień w jamie ustnej drastycznie zwiększa się ślinienie a co za tym idzie wzrasta zapotrzebowanie na wodę. Mogą pojawiać się obrzęki żuchwy a także ropnie, częste u królików.
Leczenie polega na korekcji zębów i kontroli stanu uzębienia co kilka miesięcy, ponieważ gdy zęby raz przerosły istnieje poważne ryzyko, że problem powróci. Należy zachęcać zwierze do pobierania twardego pokarmu co może znacznie usprawnić proces ścierania zębów. W pewnych sytuacjach jedynym wyjściem jest usunięcie jednego lub kilku zębów, najczęściej siekaczy, jednak większość małych gryzoni doskonale sobie daje radę bez nich.