Niedobór witamin w żywieniu kotów
Wymagania żywieniowe kotów nadal stanowią duży problem dla ich właścicieli. Na rynku pojawiają się nowe marki karm z chwytliwymi sloganami, jednak mówią one niewiele o rzeczywistej wartości odżywczej, zawartości mikro i makroskładników.
Przy wyborze karmy w pierwszej kolejności trzeba zapoznać się z zapotrzebowaniem dziennym na składniki pokarmowe na kg masy ciała kota. Jednak wpływa na nie wiele czynników, zatem są to wartości orientacyjne. Pod uwagę należy wziąć wiek kota, aktywność fizyczną a co za tym idzie ilość energii jaką należy dostarczyć, ewentualne schorzenia zdrowotne, które często zmieniają zapotrzebowanie na składniki pokarmowe i inne cechy danego osobnika, jak wykorzystywanie pokarmu, predyspozycje rasowe do schorzeń, gusta smakowe czy aktualny stan zdrowia.
Jednym z elementów, na które należy zwrócić szczególna uwagę w składzie karmy to zawartość poszczególnych witamin. Gotowe karmy z zasady powinny być pełnowartościowe zatem, jeśli wybierzemy dobrą jakościowo karmę suplementacja preparatami witaminowymi u zdrowego kota jest zbędna ze względu na ryzyko przedawkowania niektórych witamin. Jednakże dużo częściej spotykane są niedobory.
Spośród witamin rozpuszczalnych w tłuszczach na szczególna uwagę zasługuje wit. A. zarówno jej nadmiar jak i nie dobór bardzo szybko wywołują objawy kliniczne. Koty nie posiadają umiejętności wytwarzania jej z beta-karotenu, dlatego musi być dostarczana w gotowej formie w ilości ok. 250 j.m./ kg m.c. Niedobory objawiać się mogą zaburzeniami widzenia, zapalenie spojówek, złym stanem skóry i okrywy włosowej, mają negatywny wpływ na błony śluzowe, skutkuje utratą wagi, zaburzeniami rozrodowymi, osłabieniem mięśni, mniejszą odpornością na infekcje i powikłaniami płucnymi.
Z grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie szczególną rolę odgrywają witaminy grupy B. Ich niedobory najczęściej powodować będą objawy kliniczne ze strony układu nerwowego:
- wit. B1 (tiamina) – brak apetytu, brak koordynacji ruchowej, opadanie głowy, odchylenia głowy, rozszerzone źrenice, bradykardia, agresja, osłabienie, spowolnienie reakcji, drgawki
- wit. B2 (ryboflawina) – zaburzenia widzenia, zaburzenia rozwojowe, zaćma, stłuszczenie wątroby, atrofia jąder
- wit. B3 (niacyna) – anoreksja, utrata wagi, podwyższona ciepłota, ogniście czerwony język z owrzodzeniami i przekrwieniami, biegunki krwotoczne
- wit. B5 (kwas pantotenowy) – wypadanie sierści, biegunki, stłuszczenia wątroby, zmiany w jelicie cienkim
- wit. B6 (pirydoksyna) – anemia, opóźniony wzrost, drgawki, zmiany w nerkach, powstawanie kamieni nerkowych, rozwój kamienia nazębnego, zmiany skórne
- wit. B7 (biotyna) – pogorszenie jakości okrywy, zmiany skórne, biegunki
- wit. B9 (kwas foliowy) – spowolnienie wzrostu, podwyższony poziom żelaza we krwi,
- wit. B12 (kobalamina) - utrata wagi, neuropatie, mielopatia zwyrodnieniowa.
Witamina D odgrywa ważną rolę w jelitowej absorpcji wapnia i fosforu. Skutkami niedoboru są krzywica, zaburzenie rozwoju kośćca, ataksja, spadek wagi, utrata apetytu.
Witamina C jest syntetyzowana przez organizm kota, zatem suplementacja jest zbędna. W stanach obniżonej odporności lub podczas gojenia ran można ewentualnie zwiększyć podaż wit.C.
Niedostateczna ilość witaminy K w organizmie powodować będzie zmniejszoną krzepliwość krwi, a nawet krwotoki prowadzące do anemii. Suplementacja nie jest wskazana z wyjątkiem kotów przechodzących terapię antybiotykową lub cierpiące na chroniczne choroby jelit.
Witamina E jest silnym przeciwutleniaczem, który ochrania błony komórkowe i poprawia bariery immunologiczne organizmu. Niedobory najczęściej przypisywane są dysfunkcjom błon komórkowych jako efekt stresu oksydacyjnego i objawiają się: zapaleniem wątroby, dystrofią mięśni, zapaleniem tkanki tłuszczowej, postępującym zanikiem siatkówki, zaburzeniami w rozrodzie. Istotna jest suplementacja w okresie rozrodowym wit. E wraz z tauryną i kwasem arachidonowym.
Autor Roksana Miłek
UCMW UJ-UR