Obraz wątroby w badaniu ultrasonograficznym
Obraz fizjologiczny miąższu wątroby
Miąższ wątroby jest echogeniczny, jednorodny, z umiarkowana ziarnistością. Wewnątrz wątroby widoczne są bezechowe owalne lub cylindryczne struktury będące rozgałęzieniami żyły wątrobowej. Obraz odgałęzień żyły wrotnej jest inny niż obraz żył wątrobowych, ponieważ tkanka wokół naczyń wrotnych widoczna jest jako gruba, echogeniczna ściana. Unaczynienie tętnicze w miąższu nie jest widoczne, niekiedy jednak można zauważyć je w okolicy wnęki wątrobowej.
Brzegi wątroby są ostre i dobrze widoczne. Przednia krawędź wątroby kończy się silnie echogeniczną linia przepony (powierzchnia styku przepony i płuc), krawędź doogonowa graniczy na znacznym obszarze z żołądkiem. Dobrzusznie od wątroby znajduje się tłuszcz więzadła sierpowatego o echogeniczności zbliżonej do miąższu wątroby i utkaniu bardziej ziarnistym. Po stronie lewej znajduje się dno żołądka lub śledziona, a po prawej nerka prawa, która ściśle przylega do płata ogoniastego wątroby.
Przykładając sondę w linii pośrodkowej brzucha bezpośrednio za wyrostkiem mieczykowatym mostka, zaraz po jej przekroczeniu po prawej stronie znajduje się bezechowy pęcherzyk żółciowy. Jest on kształtu owalnego lub okrągłego z cienka echogeniczną ścianą. Przewody żółciowe wewnątrzwątrobowe nie są widoczne u zdrowych psów.
W przypadku podejrzenia nieprawidłowości miąższu oceniamy jego echogeniczność porównując ja z innymi narządami, ponieważ wątroba jest hipoechogenna w stosunku do śledziony i o podobnej echogeniczności w porównaniu do kory nerek.
Nieprawidłowości obrazu miąższu wątroby
Zmiany ogniskowe miąższu wątroby to miedzy innymi aechogenne torbiele z cienką i dobrze odgraniczoną ścianą, krwiaki i ropnie o różnej echogeniczności w zależności od czasu powstania, ogniska martwicze na tle zapalnym , toksycznym lub immunologiczny, ziarniniaki oraz nowotwory pierwotne lub przerzutowe.
Rozległe zmiany miąższu o zmniejszonej echogeniczności są najczęściej spowodowane naciekiem w wyniku chłoniaka, białaczki lub amyloidozy. W niektórych przypadkach zmniejszoną echogeniczność może spowodować ostre zapalenie wątroby, której będzie towarzyszyć silnie zaznaczona struktura okołonaczyniowa oraz przekrwienie bierne wątroby, które może również powodować hepatomegalie i poszerzenie naczyń żylnych. Zwiększenie echogeniczności występuje najczęściej w przypadku stłuszczenia wątroby, zwyrodnienia po długotrwałej terapii steroidami, przewlekłego zapalania, marskości wątroby oraz rzadziej w przypadku mięsaka limfatycznego. Na skutek wzrostu echogeniczności ściany żył układu wrotnego mogą być słabo widoczne.
Powiększenie wątroby towarzyszy stłuszczeniu (głównie u kotów na skutek błędów żywieniowych, otyłości, cukrzycy), zwyrodnieniu po długotrwałej terapii steroidami oraz rzadziej mięsakowi limfatycznemu. W obrazie USG brzegi wątroby będą zaokrąglone.
Zmniejszenie wielkości wątroby towarzyszy przewlekłemu zapaleniu oraz marskości wątroby. Wraz z postępem choroby dochodzi do zmniejszenia rozmiarów oraz znacznego zaniku. Kontury staja się pofałdowane, struktura miąższu nieregularna z obecnością zmian hiperechogenicznych (guzki regeneracyjne). Postępujące zwłóknienie miąższu utrudnia przepływ krwi prowadząc do nadciśnienia wrotnego, które w obrazie USG będzie widoczne w postaci poszerzenia żyły wrotnej w okolicy wnęki, poszerzenia żyły śledzionowej oraz powiększenia samej śledziony.
Podsumowując, pełna diagnoza chorób wątroby wymaga przede wszystkim pobrania próbek cytologicznych lub histopatologicznych metodą biopsji aspiracyjnej lub tkankowej. Ocena echogeniczności wątroby obarczona jest dużym marginesem błędu miedzy innymi ze względu na różnorodność aparatów ultrasonograficznych oraz doświadczenie lekarza weterynarii.
Bibliografia :
- „Diagnostyka radiologiczna i ultrasonograficzna psów i kotów” wyd. II, J.K. Kealy, J.P. Graham, H. McAllister
- „Diagnostyka ultrasonograficzna małych zwierząt” Thomas G. Nyland, John S. Matton, wydawnictwo Galaktyka
- „Atlas anatomii psa i kota” wyd. I, S.H. Done, P.C. Goody, S.A. Evans, N.C. Stickland