Zatrucia, udar cieplny, rany - pierwsze pomoc
Wraz z nadejściem wiosny wzrasta liczba interwencji weterynaryjnych dotyczących nagłych przypadków. Najczęstsze z nich to udar cieplny, zatrucia, zranienia i pogryzienia. W powyższych sytuacjach kluczowe są pierwsze chwile po zdarzeniu, jeszcze zanim właściciel zdąży dotrzeć do lecznicy. Poniżej przedstawiamy informacje dla właścicieli o prawidłowym postępowaniu w poszczególnych kategoriach nagłych przypadków. Instrukcje te ułatwią właścicielom także pierwszy kontakt z lekarzem weterynarii.
Zatrucia:
Wraz z dostaniem się substancji trującej do organizmu drogami oddechowymi (np. dym, insektycydy, produkty chemiczne, farby) zauważysz: kaszel, ślinienie się, trudności w oddychaniu, a nawet utratę przytomności. Jeśli przyczyną są szkodliwe opary lub gaz wynieś zwierzę na świeże powietrze, a następnie niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem i poinformuj, na wpływ jakiej substancji zwierzę zostało narażone i oszacuj czas ekspozycji.
Połknięte trucizny to m.in.: niektóre rośliny (lilie, tulipany, bluszcz), leki, środki chemiczne, trucizny na szczury, ślimaki, baterie, środki zawierające glikol etylenowy, czekolada, rodzynki, winogrona, alkohol, kofeina, awokado, ksylitol, orzechy makadamia, cebula, czosnek. Zależnie od rodzaju trucizny objawy różnią się, jednak najczęściej spotykane to: wymioty, biegunka, utrata apetytu, świąd, rozszerzone źrenice, dezorientacja, nadpobudliwość. Jeśli podejrzewasz, że zwierzę mogło spożyć substancję trującą skontaktuj się z lekarzem jak najszybciej. Pierwsze godziny są kluczowe w leczeniu zatruć. W przypadku połknięcia substancji żrącej i zachowania przytomności zwierzęcia lekarz może poradzić podanie mleka w dawce 2-6 ml/kg m.c. Nigdy nie podawaj leków i nie wywołuj wymiotów u zwierzęcia bez konsultacji telefonicznej, gdyż w wielu przypadkach negatywne skutki mogą być większe niż gdyby substancja pozostała w żołądku. Podaj lekarzowi informacje, jak dawno i w jakiej ilości zwierzę zjadło truciznę oraz jego wagę. Jeśli zwierzę jest otępiałe w drodze do lecznicy powinno być kontrolowane przez drugą osobę, która podczas wymiotów opuści jego głowę poniżej poziomu ciała. W przypadku braku wymiotów głowę należy trzymać powyżej linii grzbietu.
Do trucizn kontaktowych należą niektóre rośliny i środki chemiczne, powodują miejscowe podrażnienie skóry. Wystąpić mogą objawy towarzyszące: świąd, niepokój, nadmierne wylizywanie, nadpobudliwość, opuchlizna. W skrajnych przypadkach skóra może być czerwona, pokryta pęcherzami z widoczną wydostającą się krwią między sierścią. W takich przypadkach natychmiast skontaktuj się z lekarzem. Prawdopodobnie poradzi, aby oczyścić skórę z substancji szkodliwej jak najszybciej. Użyj rękawiczek, aby nie narażać siebie na podrażnienie skóry. Płyny usuń przy użyciu jednorazowych ręczników papierowych lub innego czystego materiału. Zapytaj lekarza, czy możesz zastosować płyn do mycia naczyń i wodę w celu dokładnego usunięcia substancji.
Więcej informacji: http://www.profesjonalna-weterynaria.pl/index.php?id=638
Udar cieplny:
Jeśli objawy nie zagrażają życiu zwierzęcia zacznij schładzać zwierzę stopniowo, zmierz temperaturę w tym czasie, jeśli to możliwe. Trzymaj głowę w znacznej odległości od wody, jeśli schładzanie ma miejsce w zbiorniku wodnym. Po 15 min. ponownie zmierz temperaturę i porównaj z wyjściową. Jeśli widzisz znaczącą poprawę w samopoczuciu kontynuuj schładzanie, jeśli stan nie poprawia się udaj się do lekarza. Nie osuszaj zwierzęcia, ułóż mrożone kompresy dookoła w bezpiecznej odległości, pozostaw otwarte okna w nieklimatyzowanym samochodzie. Unikaj gwałtownego ochładzania do temperatury niższej niż 39,5 C.
Informacje o objawach: http://www.profesjonalna-weterynaria.pl/index.php?id=517
Rany:
W przypadku niewielkich zabrudzonych zranień przemyj je letnim roztworem soli fizjologicznej (1 łyżeczka soli rozpuszczona w 0,5l wody) używając czystego ręcznika. Unikaj waty i podobnych materiałów, których włókna pozostaną w ranie i utrudnią gojenie. Następnie zastosuj przez kilka minut zimny kompres. Zabezpiecz ranę jałową gazą i bandażem, aby uniemożliwić lizanie. Skontaktuj się z lekarzem, który postanowi o dalszym działaniu. Niewielkie rany gryzione przemywaj powyższym roztworem soli fizjologicznej. Istnieje duże prawdopodobieństwo infekcji rany, która objawić się może: gorączką, opuchnięciem, bólem.
Przy rozległych ranach najważniejsze pozostaje zatamowanie krwawienia i uniknięcie szoku związanego z utratą krwi. W tym celu wykonaj najlepiej czysty, sterylny opatrunek i uciskaj dłonią. Jeśli rana nadal krwawi zastosuj większą siłę nacisku. Udaj się do lecznicy pozostawiając opatrunek lub najlepiej wykonaj go w drodze do lekarza. Unikaj bandażowania ran gryzionych i kłutych. Wyjątek stanowią rany klatki piersiowej i brzucha, kiedy słyszalny jest wyraźny świst powietrza. Wykonaj ciasny opatrunek z folii samoprzylepnej i udaj się do lekarza. Nie usuwaj dużych wbitych przedmiotów np. gałęzi. Jeśli to konieczne utnij przedmiot 5-10cm powyżej skóry i zastosuje opatrunek tamujący krwawienie, stabilizujący dookoła przedmiotu.
Autor
Roksana Miłek
Uniwersyteckie Centrum Medycyny Weterynaryjnej